Binnenvaart is vragende partij voor nieuwe ICT-toepassingen

ANTWERPEN – Zowel bij binnenvaartondernemers als bij bevrachters bestaat er een grote vraag naar nieuwe ICT-toepassingen. Het online ter beschikking stellen van praktische informatie over lading, reis en onderneming zou de sector verder professionaliseren en mogelijkheid bieden tot integratie van documenten en activiteiten aan wal en op het schip. Dat blijkt uit een nieuwe enquête van Promotie Binnenvaart Vlaanderen (PBV) en het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL). De onderzoekers concluderen dat de aanwezigheid, de kennis en het gebruik van ICT bij binnenvaartondernemers is toegenomen, maar dat de communicatiekosten hoog blijven.

Voor ICT-bedrijven blijft de binnenvaart een nichemarkt – die soms onvoldoende aandacht krijgt wegens de beperkte commerciële impact. Maar het is een markt met specifieke behoeften. De introductie van ICT in de binnenvaart heeft ook een groot maatschappelijk nut, omdat het een wezenlijk instrument is om moderne beheersmethodes zoals River Information Services in te voeren en te doen aanvaarden. Ook de integratie van alle logistieke activiteiten in een grote keten vereist veralgemeend ICT-gebruik. Tot slot biedt ICT de mogelijkheid om het relatieve isolement op het water te doorbreken, om contacten te onderhouden met de kinderen en met familie op de wal, en om commerciële relaties met bevrachters en opdrachtgevers te intensiveren, te automatiseren en te integreren.

Bijna alle binnenvaartondernemers (95 procent van de ondervraagden) hebben tegenwoordig een of meer personal computers (PC) aan boord, 4 procent meer dan bij een vorige enquête in 2005. Meer dan vier op vijf binnenvaartondernemers (84 procent) beschikken over internet en e-mail, dat is 30 procent meer dan in 2005. De grotere schepen hebben een uitgebreidere ICT-infrastructuur dan de kleine vaartuigen.

De ICT-kennis aan boord is toegenomen tegenover 2005 en ook het gebruik ligt nu hoger: 77 procent van de schippers gebruikt zijn PC iedere dag minstens één uur voor professionele toepassingen; bij het gebruik van internet is dat 47 procent.

ICT in de binnenvaart kent verscheidene knelpunten. Aan de kant van de binnenvaartondernemers zijn er twee dominerende klachten. De communicatiekosten zijn erg hoog: de telefoonrekening beloopt gemiddeld € 350 per maand en de internetrekening zo’n € 60 per maand. Ook hebben binnenschippers in België, Nederland, Frankrijk en Duitsland niet overal internetdekking. GPRS en UMTS zijn de frequentst gebruikte internettechnologieën. Daarnaast zijn er klachten over de te sterke fragmentatie van het online informatie-aanbod, en over de weinige tijd die binnenvaartondernemers aan ICT kunnen besteden. Bevrachters vinden dat het e-mailverkeer beter zou kunnen georganiseerd worden, en ervaren een grote nood aan gestandaardiseerde elektronische communicatie wat zij een noodzaak noemen voor een betere integratie van de binnenvaart in de logistieke keten. Bevrachters ervaren de binnenvaart dikwijls als een grijze zone in de logistieke keten.

Hoewel tegenwoordig 58 procent van de binnenvaartondernemers positief staan tegenover River Information Services (in 2005 wist 32 procent er nog niet van af) weet de helft niet welke voordelen zij zelf er zouden mogen van verwachten. Hoewel een meerderheid er positief tegenover staat (uit redenen van concurrentie en veiligheid), weten toch nog 28 procent niet wat Automatic Identification System (AIS) betekent. Slechts 11 procent van de binnenvaartondernemers erkennen het belang van AIS voor de Totale Logistieke Keten (TLK). Bij de bevrachters is een nog groter percentage (33 procent) dan bij de binnenschippers onbekend met AIS, maar daarentegen ziet 52 procent wel het belang in van AIS om redenen van concurrentie, veiligheid en TLK. Een derde van alle bevrachters erkennen het belang van AIS voor de Totale Logistieke Keten (TLK).

Interessant zijn de vaststellingen van de enquête over het soort gebruik dat binnenvaartondernemers en bevrachters maken van hun ICT-infrastructuur. Promotie Binnenvaart Vlaanderen (PBV) en het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) hebben gepeild naar vier toepassingsgebieden: algemeen management, klantenmanagement, reismanagement en ladingmanagement. De conclusies verschillen sterk volgens de categorieën van binnenschippers. Een algemene vaststelling is dat ICT vooral gebruikt wordt voor het optimaliseren van eigen processen en voor de nautische veiligheid, en veel minder voor de integratie van de binnenvaart in de logistieke keten. Binnenschippers maken vooral gebruik van elektronische vaarkaarten, elektronische vrachtdocumenten, en toepassingen voor boekhouding en facturatie.

Uit de enquête over het ICT-gebruik in de binnenvaart trekken PBV en VIL vier algemene conclusies:

• Nood aan online reisinformatie. Bovenaan het verlanglijstje van binnenvaartondernemers en bevrachters staat informatie over waterstanden en stremmingen. Daarenboven willen binnenvaartondernemers meer informatie over het weerbericht, en zouden bevrachters graag meer informatie ontvangen over openingstijden van sluizen en bruggen.

• Nood aan online ladinginformatie. Twee behoeften zijn gelijk bij binnenvaartondernemers en bevrachters: het elektronisch beschikbaar hebben van het binnenvaartreglement, en het matchen van vraag en aanbod van lege schepen. Binnenvaartondernemers hechten daarenboven een groot belang aan het elektronisch registreren van de ladinggegevens, en bevrachters wensen een betere uitwisseling van ladinggegevens met de terminals.
• Nood aan online informatie rond de onderneming. De prioritaire wensen van binnenvaartondernemers betreffen het aanvragen van vergunningen, en het afhandelen van vaarrechten en havengelden.

Een overzicht met grafieken van de resultaten vindt u op de home page van de PBV-website

Bron: Promotie Binnenvaart Vlaanderen, 21-04-2008;