Binnenvaart zet eerste stappen naar aandrijving op waterstof

De binnenvaart en de short sea scheepvaart zetten de eerste voorzichtige stappen naar een volledig emissievrije aandrijving via waterstof. Dat blijkt uit een inventariserend onderzoek, dat het Expertise en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) in opdracht van de ministeries EZK en IenW heeft uitgevoerd. Er zijn in Nederland circa 20 innovatieve projecten op dit terrein gaande. De eerste concrete demonstratieschepen met waterstof-aandrijving komen naar verwachting in 2021 in de vaart.

Nederland is, samen met Noorwegen, koploper met de ontwikkeling van waterstof als energiedrager voor de scheepvaart. Er worden verschillende technieken als energiedrager ontwikkeld: waterstof in gasvorm, waterstof in vloeibare vorm en waterstofdragers (zoals LOHC en het poedervormige natriumboorhydride). Het is nog niet duidelijk welke energiedrager hiervan favoriet zal worden. Naast de kosten zijn ook de veiligheidsaspecten hierbij een bepalende factor.

In het rapport omschrijft EICB een aantal voorbeeldprojecten, waar de overheid via verschillende nationale en Europese subsidie-instrumenten aan bijdraagt. Over het algemeen is de toepassing van waterstof nog een kostbare aangelegenheid. Naarmate de techniek en de markt zich verder ontwikkelen, zal er richting 2030 mogelijk een gunstiger perspectief ontstaan op een kosteneffectieve toepassing. Uit het rapport blijkt dat individuele schippers niet alleen voor grote investeringsopgaven staan, maar ook nog onzekerheden kennen waar het gaat om bunkerinfrastructuur en internationale regelgeving. EICB breekt een lans voor een meer collectieve aanpak, bijvoorbeeld per corridor.

Verschillende marktpartijen zijn onlangs gestart met het aanbieden van batterij-elektrische energie voor de binnenvaart. De ontwikkeling van waterstof-elektrische aandrijving biedt een tweede emissievrije oplossing. Het kabinet streeft in 2030 naar tenminste 150 volledig “Zero Emissie” schepen in de vaart, op een totale vloot van circa 5.500 binnenvaartschepen.

Het kabinet zet stevig in op de ontwikkeling van waterstof als energiedrager. Eind maart publiceerde minister Wiebes de Kabinetsvisie Waterstof. Daarin wordt ook genoemd dat de toepassing van waterstof in de sector mobiliteit – en daarbinnen vooral het zwaardere vervoer, waaronder de binnenvaart – een belangrijke impuls kan geven aan het ontwikkelen van de markt voor waterstof als energiedrager.