Concrete plannen voor koppelen van elektriciteits- en gasnetten

Transportnetbeheerder TenneT en de transmissiesysteembeheerders Gasunie Deutschland en Thyssengas willen ‘spijkers met koppen slaan’ als het gaat om het koppelen van elektriciteits- en gasnetten voor de energietransitie.

De drie netwerkexploitanten zijn van plan om in Nedersaksen de met 100 megawatt tot nu toe grootste pilot-installatie voor Power-to-Gas van Duitsland te bouwen. Locaties die in aanmerking komen, liggen nabij de TenneT-transformatorstations Diele en Conneforde, waar voornamelijk offshore-windenergie uit de Noordzee wordt verzameld en gedistribueerd.

Met het pilotproject ‘ELEMENT EINS’ willen de deelnemende bedrijven een eerste ervaring opdoen met Power-to-Gas-installaties op industriële schaal. De pilot-installatie wordt vanaf 2022 stapsgewijs op het net aangesloten en zet groene stroom om in gas om zo nieuwe opslagmogelijkheden voor duurzame elektriciteit te ontsluiten.

De partners concentreren zich daarbij op de uitgebreide koppeling van de sectoren energie, transport en industrie. De in gas omgezette groene stroom kan dus niet alleen via bestaande gasleidingen van de Noordzee naar het Ruhrgebied worden getransporteerd, maar kan ook beschikbaar worden gemaakt voor mobiliteit via waterstoftankstations en aan de industrie via opslag in cavernes.

De minister van Milieu en Energie van Nedersaksen, Olaf Lies, over het project: “Dit is een heel belangrijk signaal voor de ‘energiestaat’ Nedersaksen. De uitbreiding van windenergie op land en op zee vordert. We moeten de energietransitie echter niet uitsluitend zien als betrekking hebbend op elektriciteit. Met name de sectorkoppeling is van groot belang. Ik ben zeer verheugd over het feit dat belangrijke spelers in de energietransitie nu actie ondernemen. Dat is het juiste signaal. Individuele industriële bedrijven zijn al bezig met het onderwerp Power-to-Gas. Het is nu belangrijk dat we industriële beleidsnormen voor de installaties realiseren. Dat is hier het geval. Vooral de combinatie van elektriciteits- en gasnetten biedt een groot ontwikkelingspotentieel. Maar ook het gebruik van groene waterstof voor mobiliteit, warmte en industrie biedt geweldige mogelijkheden. We moeten niet te eenzijdig naar de elektriciteitssector alleen kijken. Alleen zo brengen we technologische diversiteit tot stand en zorgen we ook bij betrokken bedrijven voor een breed draagvlak.”

De partners hebben het project ‘ELEMENT EINS’ ook al gepresenteerd aan Bondsdaglid Thomas Bareiß, parlementair staatssecretaris bij het Duitse Ministerie van Economische Zaken. Hij was zeer geïnteresseerd in het project: “Ik ben ervan overtuigd dat het gebruik van hernieuwbare energie als waterstof een belangrijk antwoord zal vormen op de nog openstaande vragen over de energietransformatie”, aldus Bareiß. Hij steunde daarom uitdrukkelijk het initiatief van de drie bedrijven.

Power-to-Gas heeft een groot potentieel voor TenneT, omdat het elektriciteitsnet hiermee kan worden voorzien van de dringend noodzakelijke flexibiliteit. “We hebben efficiënte opslagtechnologieën nodig om de ambitieuze uitbreidingsdoelstelling voor hernieuwbare energie voor 2030 te realiseren. Als we grote hoeveelheden duurzame elektriciteit kunnen opslaan, ontlasten we het elektriciteitsnet. Dat helpt ons om de dure afregeling van windturbines te beperken en het maakt de stroomvoorziening veiliger”, aldus Lex Hartman, lid van de Raad van Bestuur van TenneT.

“Meer opslag van groene stroom betekent minder extra netuitbreiding na 2030.” Het innovatieve project maakt deel uit van het uitgebreide innovatieprogramma van de netbeheerder, waarmee mogelijkheden worden onderzocht voor meer flexibiliteit met het oog op meer zekerheid in het netbeheer.

“We moeten nu ‘Power-to-Gas geven’ om onze klimaatdoelstellingen in 2030 en 2050 daadwerkelijk te halen”, aldus Jens Schumann, directeur van Gasunie Deutschland. “Met name het thema sectorkoppeling, waarmee een intelligente verbinding van gas-, elektriciteits-, warmte- en mobiliteitsinfrastructuur op een economisch zinvolle manier verder kan worden ontwikkeld, biedt in dit verband een groot onbenut potentieel. Power-to-Gas-technologie is daarbij heel belangrijk omdat het een praktische oplossing biedt voor het koppelen van voorheen gescheiden infrastructuren.”

“De bouw van een grote Power-to-Gas-installatie maakt ook duidelijk dat de energietransitie een taak van ingenieurs moet worden om te kunnen slagen. Technische innovaties en het sectoroverstijgend zoeken naar haalbare technologische oplossingen zijn de beslissende succesfactoren voor de energietransitie. Als we de moed hebben om onze sterke punten op technologiegebied in dit verband gericht samen te brengen, dan zullen we uiteindelijk ook succesvol zijn. We hebben nu een kader nodig voor de rendabele ontwikkeling van technologische knowhow”, aldus Thomas Gößmann, bestuursvoorzitter van Thyssengas GmbH.

Achtergrond:
Hernieuwbare energiebronnen worden afhankelijk van het weer ingevoed en zijn dus niet altijd beschikbaar. Tot op heden bestaat er geen technisch en economisch overtuigende oplossing voor de opslag van grote hoeveelheden elektrische energie. Power-to-Gas kan hier een bijdrage leveren, aangezien dergelijke installaties regeneratieve elektriciteit omzetten in gas (groene waterstof of methaan), dat kan worden getransporteerd of opgeslagen via de gasnetten. De in gas omgezette regeneratieve elektriciteit kan dus ook in andere sectoren worden gebruikt en zo bijdragen tot een versnelling van de energietransitie.