Daling kolenoverslag in Nederlandse zeehavens zet door

In 2016 is 36 procent van de totaal in de EU via zee aangevoerde kolen in Nederlandse zeehavens overgeslagen. Rotterdam is met 25 miljoen ton overslag nog steeds de grootste kolenhaven van Europa. Hier kunnen de allergrootste schepen voor droge bulk kolen lossen. Amsterdam is met 19 miljoen ton de tweede kolenoverslaghaven, gevolgd door Hamburg met een overslag van ruim 7 miljoen ton in 2016. Ook in Groningen Seaports worden kolen via zee aangevoerd, voor de nieuwe kolencentrale in Eemshaven.

Kolenoverslag belangrijk voor havens
Voor de Nederlandse havens vormen kolen een belangrijk deel van de totale jaarlijkse goederenaanvoer. Van de totale goederenaanvoer via zee is een achtste deel kolen. In de haven van Amsterdam was de aanvoer van kolen in 2017 bijna 30 procent van de hoeveelheid geloste goederen. Een kwart van de hier aangevoerde kolen is bestemd voor Velsen en IJmuiden.In Rotterdam bestaat 8 procent van de totale aanvoer van goederen uit kolen. De kolenoverslag in Rotterdam is in 2017 met 11 procent afgenomen vergeleken met een jaar eerder.

Herkomst steenkolen
In 2017 werd ruim 50 miljoen ton kolen aangevoerd in Nederlandse havens. De grootste leveranciers zijn Rusland, de Verenigde Staten, Colombia en Australië, samen goed voor 80 procent van alle aangevoerde kolen. In 2017 heeft Rusland de plaats van Colombia als grootste leverancier van steenkolen overgenomen. In vergelijking met 2016 daalde de aanvoer uit Colombia vorig jaar met bijna 43 procent, sinds 2011 is de aanvoer met bijna 10 miljoen ton afgenomen. De import van kolen uit Rusland steeg in die periode juist met 350 procent. De hoeveelheid kolen uit de Verenigde Staten en Australië bleef vrij constant in de afgelopen jaren. De kolenaanvoer uit Zuid-Afrika piekte in 2014 met een aandeel van 17 procent en ligt nu met 7 procent weer op het niveau van 2011.

Bestemming aangevoerde kolen
Van alle in Nederlandse havens aangevoerde kolen is het grootste deel bestemd voor doorvoer naar Duitsland. In 2017 was ongeveer 30 procent bestemd voor de Nederlandse kolencentrales en staalindustrie. Het verbruik van kolen is in deze industrieën in 2017 met 10 procent gedaald. Op de Rotterdamse Maasvlakte werden in 2017 twee kolencentrales gesloten.

Kolentransport vooral met binnenvaart
Voor de Nederlandse markt hoeft maar een klein deel van de aangevoerde kolen verder te worden getransporteerd, aangezien de staalindustrie en de meeste kolencentrales in de havengebieden liggen. Alleen de kolencentrale in Geertruidenberg wordt via de binnenvaart bevoorraad.
Het grootste deel (78 procent) van de doorvoer van kolen naar het buitenland gebeurt met binnenvaartschepen. Het aandeel van de trein in het internationaal kolentransport is vorig jaar gedaald tot 22 procent. In 2016 ging meer dan een kwart van de uitgevoerde kolen via het spoor.

Van al het internationale goederenvervoer via de binnenvaart bestaat 20 procent uit het transport van kolen. Bij het spoor is het aandeel kolen 30 procent van het totaal vervoerde gewicht met het buitenland als bestemming. In 2016 lag dit aandeel nog op ruim 34 procent.