De visie van John Huizing

“Ga niet op zoek naar het schaap met de vijf poten, maar kijk ook naar de sollicitant met drie en bedenk hoe je het vierde poot eraan kunt sleutelen.” Wij spraken met John Huizing, directeur van technisch opleider ROVC, over waarom het opleiden van technici zo belangrijk is. “Het is een wereld met een ongelofelijk groot toekomstperspectief.”

Wij ontmoeten John Huizing op het tijdelijke hoofdkantoor van ROVC, zo’n halve kilometer van het oude hoofdkantoor. Afgelopen mei werd het hoofdkantoor grotendeels verwoest door een uitslaande brand. Flink schrikken voor John en zijn team. “Gelukkig was er op het moment van de brand niemand meer in het pand.” Twee dagen later gingen de examens gewoon weer door. “Hard werken, maar we wilden dat alles zo snel mogelijk weer operationeel was.” Jaarlijks leidt ROVC rond de 13.000 professionals in de techniek op. Niet gek dat de opleider weer snel actief wilde zijn. Er is een schreeuwend tekort aan goedopgeleide techneuten.

Als directeur van de technisch opleider heeft John Huizing zelf geen technische achtergrond. Als bedrijfseconoom werkte hij 19,5 jaar bij BDO, een accountancy organisatie met een consultancytak. “Als partner in de bedrijfseconomische advisering werd ik gevraagd om tijdelijk als interim-directeur aan de slag te gaan bij ROVC. Eigenlijk zou dit maar voor een paar maanden zijn, maar dit duurde uiteindelijk 1,5 jaar. Ik vond het zo leuk om te doen, dat ik besloot om na deze 1,5 jaar over te stappen en ben ik in 2012 officieel in dienst getreden.”

Naast geen achtergrond in de technische industrie, had John ook geen kaas gegeten van de wereld van opleiden. “Ik kwam dus in een totaal nieuwe wereld terecht. Een wereld met een ongelofelijk groot en interessant toekomstperspectief”, vertelt hij enthousiast. Want in 2011 was al duidelijk dat er sprake was van een groeiend tekort aan technisch opgeleide mensen. “Er zit echt muziek in deze industrie en dat vond ik vanuit mijn bedrijfseconomische achtergrond direct interessant.”

Dat er muziek in deze industrie zit, komt duidelijk naar voren uit de ROVC TechBarometer: het jaarlijkse onderzoek van ROVC naar markt-, HR-, en opleidingstrends in de techniek. De cijfers liegen er niet om. Er is een groot tekort aan technisch personeel. Uit het onderzoek blijkt dat veel technische bedrijven te maken hebben met drukte en stress op de werkvloer. Dit komt door het tekort aan kwantitatieve (37%) en kwalitatieve technici. Daarbij komt dat slechts 8% van het technisch personeel jonger is dan 30 jaar en bijna 60% tussen 45 en 65 jaar is.

“We hebben dus te maken met een serieus probleem”, legt John uit. Het opleiden van techneuten is van groot belang. “Eigenlijk spreken we meer van bij- of omscholing. Dat doen we met een flexibele schil van 350 docenten”, vertelt John. “Dit zijn mensen die met een spreekwoordelijke voet in de technische klei staan of heel lang werkzaam zijn geweest in de technische branche. Zij weten wat er nu speelt in de industrie.” Natuurlijk moeten het ook mensen zijn die het leuk vinden om in hun vrije uren een cursus te geven. “Door met gemotiveerden docenten te werken, worden de cursisten ook enthousiast. En dat is wat we natuurlijk willen bereiken!”

“TECHNEUTEN WORDEN OP HANDEN GEDRAGEN.”

Als voorbeeld van een ontwikkeling die nu gaande is in de technische industrie benoemt John de warmtepompen. “We hebben duizenden monteurs in Nederland die al jaren centrale verwarmingen installeren en onderhouden. Deze techneuten moeten nu omgeschoold worden naar specialisten in warmtepompen. En ja, dat is wel even wat anders.” Een aantal jaren terug werd ROVC al geadviseerd om een practicumruimte voor het installeren van warmtepompen te plaatsen. “Drie jaar lang werd deze ruimte niet of nauwelijks gebruikt. De markt was er nog niet klaar voor. Zolang bedrijven geen aanvragen binnen krijgen, hebben zij deze vaardigheid nog niet nodig.”

Ook veranderen verantwoordelijkheden. “Als je bijvoorbeeld aan boord van een schip kijkt, wordt het steeds belangrijker dat de operator zelf het eerstelijns onderhoud gaat uitvoeren.” Hierdoor krijgt de operator een meer technisch component in zijn of haar werk. “Op deze manier leren ze niet alleen een probleem te verhelpen, maar ook hoe ze dit in de toekomst kunnen voorkomen. Je maakt ze verantwoordelijk.”

De techneuten die nu het werkveld betreden moeten machines kunnen onderhouden en repareren die tien jaar geleden zijn aangeschaft. Daar leidt ROVC haar studenten dan ook voor op. “Als je vandaag wilt scheiden, staan er morgen 100 advocaten op je stoep. Maar als je vaatwasser kapot gaat, werkt dat wel even anders. Daar kunnen weken overheen gaan voordat er een monteur jouw kant op komt. Niet alleen bedrijven voelen het tekort aan techneuten. Als het zich zo verder ontwikkelt, gaan we uiteindelijk meer betalen voor de monteur, dan voor de advocaat die je echtscheiding regelt.”

“MOTIVATIE IS VAAK BELANGRIJKER DAN EEN CV.”

Het imago dat je als techneut slecht betaald wordt, veegt John met deze uitspraak dan ook direct van tafel. “Integendeel, door het schreeuwend tekort gaan die salarissen fors omhoog. Het is voor werkgevers erg lastig om hun vacatures in te vullen. Als ze eenmaal iemand binnen hebben, worden deze techneuten op handen gedragen. Helaas dringt dat nog niet genoeg door.” Ook het imago van ‘smerig werk’ moet verworpen worden. “Techniek is allang niet meer alleen maar sleutelen in een overall. Je bent veel meer digitaal aan het werk. Analyses uitvoeren via laptops is eerder regel dan uitzondering.”

Een ander probleem dat bijdraagt aan het tekort van technisch personeel is het imago van de branche als zijnde een mannenwereld. Van de 13.000 cursisten binnen ROVC zijn er maar vijf vrouw. Volgens John heeft dit te maken met de traditionele rolverdeling in de Nederlandse cultuur. “Je kan jezelf afvragen of er op basisscholen wel genoeg aandacht wordt besteed aan techniek en of dit wel genoeg wordt gestimuleerd onder zowel de jongens als meisjes.”

Gelukkig zijn er verschillende landelijke initiatieven die zowel mannen als vrouwen enthousiast maken voor het beroep, vertelt John. “Tot die tijd hoop ik dat bedrijven ook creatief omgaan met het tekort. Blijf niet zoeken naar het schaap met de vijf poten. Kijk ook eens naar de sollicitant met drie en bedenk hoe je dat vierde poot eraan kunt sleutelen. Kijk naar het alternatief. Motivatie is vaak belangrijker dan een goed cv!”

Over de toekomst van techneuten is John duidelijk. Hoe verwacht hij dat de toekomst van opleiden zich verder gaat ontwikkelen? John denkt even na en antwoordt: “Alles verplaatst zich naar online. Naar mijn mening moet het een mix blijven tussen online en persoonlijk contact. Ik ben ervan overtuigd dat mensen veel meer opnemen als je online theorie, praktijk en klassikaal combineert.” Voorbereiden, lezen, opzoeken, vragen stellen en toetsen in de praktijk is en blijft volgens de directeur de gouden combinatie. “En om dit goed te doen, komen steeds meer technieken beschikbaar. Virtual en augmented reality doen ook binnen ons lesprogramma hun intreden. Hetzelfde geldt voor het op afstand uitvoeren van opdrachten. Machines worden steeds vaker met laptops bediend. Het is zelfs mogelijk om in een machine te kijken, zonder het apparaat aan te raken. Laat staan uit elkaar te halen”, vertelt John enthousiast. “Prachtig om te zien hoe digitaal een motor laag voor laag uit elkaar wordt gehaald.”

John hoopt samen met zijn team de komende jaren middels deze nieuwe manier van leren, nog meer techneuten op te leiden. Daarom hebben ze binnen het ROVC grote plannen. “Afgelopen januari hebben wij onze nieuwe vestiging geopend in Rotterdam. Vanuit deze locatie willen wij ons richten op Rotterdam en het havengebied, want ook deze industrie staat te springen om techneuten”, legt hij uit. “Wat er nu vaak gebeurd, is dat wij over de hele keten de opleiding verzorgen. Niet alleen bij de scheepswerf, maar ook bij de klant van de werf zelf. Schepen worden namelijk steeds complexer en ook hier volgen de technische ontwikkelingen zich snel op. Dat vraagt om bijscholing.” Naast Rotterdam en het nieuwe hoofdkantoor in Ede gaat ROVC ook uitbreiden naar een aantal andere regio’s. “Zwolle, Eindhoven en boven Amsterdam zijn de eerste ideeën. Over twee jaar hopen we ook daar zowel met praktijk als theorie operationeel te zijn.”