Flinke daling overslag in 2020 door energietransitie en corona

In de Amsterdamse haven is in 2020 voor het eerst sinds lange tijd sprake van een daling in de overslag. Was er in 2019 nog sprake van een recordoverslag van 86,9 miljoen ton, in 2020 komt de teller voor de Amsterdamse haven uit op 74,3 miljoen ton, een daling van 14 procent. Niet enkel de coronacrisis leidde tot de overslagdaling, maar vooral de energietransitie zorgde in 2020 voor een belangrijke afname van de overslag in kolen. De andere havens in het Noordzeekanaal-gebied ondervonden voornamelijk de gevolgen van de coronacrisis. De totale overslag in 2020 voor de Noordzeekanaal-havens (Beverwijk, IJmuiden, Zaanstad en Amsterdam) kwam uit op circa 91 miljoen ton tegen 105 miljoen ton in 2019.

In IJmuiden daalde de overslag met vier procent tot 16 miljoen ton. Beverwijk zag ook de overslag dalen, te weten van 648.000 ton tot rond de 472.000 ton. Zaanstad kende een lichte stijging naar 194.000 ton tegen 180.000 ton in 2019.

Dit blijkt uit de voorlopige overslagcijfers die vandaag bekend zijn gemaakt. De definitieve overslagcijfers volgen later dit jaar.

De ingezette energietransitie had in het voorbije coronajaar een grote weerslag op de overslag van kolen. In 2020 daalde deze in de Amsterdamse haven met 52% tot 7,5 miljoen ton. In 2019 bedroeg de overslag van kolen nog 15,6 miljoen ton. Directe oorzaken van deze forse daling waren de sluiting van de Hemwegcentrale in december 2019, het feit dat er meer duurzame energiebronnen voor handen waren en dat de gasprijs vorig jaar laag was, waardoor kolen verhoudingsgewijs duurder waren.

Vanaf half maart stokte de mobiliteit. Hierdoor was er wereldwijd minder vraag naar transportbrandstoffen. De overslag van liquid bulk (grotendeels geraffineerde olieproducten zoals benzine en diesel) daalde in 2020 met 7% tot 46,6 miljoen ton tegen 50 miljoen ton in 2019. Verder daalde ook de general cargo in 2020. Containerlading daalde met 13% ten opzichte van 2019 en ook Ro-Ro kende een daling met 23% in vergelijking met het jaar daarvoor.

In 2020 heeft Amsterdam geen zeecruiseschepen ontvangen (2019: 117 zeecruiseschepen). In de zomermaanden heeft de Amsterdamse haven nog wel een aantal riviercruiseschepen ontvangen. Dit waren er 195 in de afgelopen zomermaanden toen de maatregelen tijdelijk versoepeld waren, tegen 2.282 in 2019 .

In 2020 is circa 20 ha grond uitgegeven aan onder meer Vollers (4,8 ha) en Logistics Amsterdam Harbor (4,2 ha) en is er een kavel van 2 ha op HoogTij gekocht. Ook is de uitgifte aan Amsterdam Logistic Cityhub voltooid. Daarnaast is bij Renewi Organics in samenwerking met Nordsol en Shell de bouw van de eerste bio-LNG fabriek in Nederland van start gegaan. De ladingstroom in bouwproducten steeg tot bijna 8 miljoen ton.

Koen Overtoom, CEO van Port of Amsterdam: ‘De haven en haar klanten zijn hard geraakt door corona en tegelijkertijd zien wij dat de energietransitie zichtbaar wordt door de forse afname van de kolenoverslag. Ik ben trots hoe de haven en de bedrijven zijn blijven doorwerken en daarmee hebben bewezen hoe vitaal en cruciaal de haven is. Kernactiviteiten zijn in 2020 doorgegaan, er werd energie opgewekt, er werd afval verwerkt, er werd water gezuiverd, bouwgrondstoffen werden geleverd en de regio werd door in de haven gevestigde distributiecentra voorzien van bestellingen die online werden gedaan. Met het zicht op een vaccin hoop ik op herstel in de loop van 2021. Hoewel de ontwikkelingen in de overslag door corona op dit moment lastig zijn te voorspellen, zijn wij 1 januari begonnen met onze nieuwe 4-jarige strategie. Die staat in het teken van het versnellen van de energietransitie door te investeren in energie-infrastructuur en digitalisering om een toekomstbestendige haven te zijn. Wij zetten onverminderd in op verduurzaming en tegelijkertijd versterken wij onze rol van Europese Zeehaven. Met 7 miljard aan toegevoegde waarde en circa 70.000 banen dragen de NZK- havens bij aan de werkgelegenheid van de regio en welvaart van Nederland.’