‘Impact visserij op zandige zeebodem verwaarloosbaar’

De overheid overdrijft de invloed van de huidige Nederlandse visserij op de Noordzeebodem, en claimt ten onrechte te handelen vanuit wetenschappelijk bewijs. Dat blijkt uit de nieuwe Bodemwijzer 2012 die de Stichting Wetenschappelijk Natuur en Milieubeleid (SWNM) samenstelde op basis van literatuuronderzoek en interviews met experts.

De Bodemwijzer – te downloaden via www.swnm.nl- plaatst in 16 vragen en antwoorden de huidige invloed van visserij op de zandige zeebodem in perspectief. De visserij-impact op de Noordzeekustzone is namelijk zeer sterk afgenomen, doordat de vloot in 20 jaar met 40 procent kromp. De Bodemwijzer zet vraagtekens bij het ecologische belang van ‘bodemberoering’ door visserij in de Noordzeekustzone. Natuurlijke bodemberoering is een veelvoud groter en controleerbaar bewijs voor bodemschade door visserij blijkt afwezig. ‘De huidige aandacht voor ‘bodemberoering door visserij’ in de zandige en stormachtige Noordzee lijkt vooral beleidsgedreven’, zo constateert SWNM.

Invloed natuurlijke bodemberoering groter
Storm en getijdestroming bepaalt de Noordzeebodem. Het spoor van een boomkorvisser in de zandige zeebodem is al na 37 uur al uitgewist door natuurlijke bodemberoering. Onderwaterduinen kunnen in 3 weken tijd 12 meter of meer wandelen, zo blijkt uit Duits zeebodemonderzoek in de kustzone. Bij stormen is de zandige Noordzeebodem – zoals van de Doggersbank- tot op 30 meter diepte sterk in beweging: sediment dwarrelt 30 centimeter hoog. In de kustzone die onder Natura 2000 valt is de diepte nooit groter dan 20 meter en dynamiek groter.

Uit internationale studies van de FAO blijkt dat de ecologische invloed van bodemvisserij op zandige ondiepe bodems als de Noordzee juist het kleinste is. Volgens het Rijks Instituut voor Kust en Zeeonderzoek (RIKZ) zou natuurlijke dynamiek op het Wad een 3 tot 100 maal grotere bodeminvloed hebben dan de jaarlijkse 6 millimeter bodemdaling door gaswinning.

Noordzeebodem product ijstijd
De Noordzeebodem is na de laatste ijstijd gevormd uit grind en rivierzand, zoals uit de Rijn. De Doggersbank- vernoemd naar doggers: middeleeuwse Nederlandse vissersschepen- is een voormalig eiland dat door zeespiegelstijging 8000 jaar geleden overspoeld raakte. Bodembescherming is wel effectief bij harde structuren als tropische koraalriffen, die niet in de Noordzee voorkomen.

Groene schaamlap
De overheid wil een kwart van rijke visgronden in de Nederlandse Noordzeekustzone sluiten om ‘de bodem te beschermen’, uit naam van Natura 2000. Tegelijk groeien andere activiteiten met invloed op de zeebodem stormachtig. De intensiteit van zandsuppleties voor de kust door Rijkswaterstaat verdrievoudigde in 10 jaar, de Tweede Maasvlakte werd aangelegd.

Ook liggen via de TKI Wind op zee grootschalige plannen klaar om de Noordzee – ook Natura 2000 gebied- voor 2020 te bebouwen met windmolens en eilanden. In dit licht wekken beleidsvoornemens tegen visserij de indruk van groene schaamlap. Voorgenomen beleid zal faillissementen veroorzaken bij kleinschalige kustvissers. Maar – zoals de Bodemwijzer constateert- blijkt niet uit de wetenschappelijke literatuur dat zij nu schade veroorzaken.

Meer… SWNM