LNG-catamaran ‘Willem Barentsz’ van Doeksen in de vaart genomen

Op 3 juli is de nieuwe LNG-catamaran ms Willem Barentsz van Rederij Doeksen in de vaart genomen. Het zusterschip Willem de Vlamingh volgt in september. Deze schepen zijn de eerste (single fuel) LNG-veerboten in Nederland en de eerste schepen ter wereld, waarbij single fuel LNG-motoren rechtstreeks roerpropellers aandrijven met vaste schroeven. De schepen worden ingezet op de veerverbinding naar Vlieland en Terschelling.

De introductie van dit nieuwe LNG-veerbootconcept, gecombineerd met warmteterugwinning, efficiëntere romplijnen, lichtgewicht constructie, zonnepanelen betekent een aanzienlijke vermindering van schadelijke emissies: -10% CO2, -90% stikstofoxiden (NOx), -100% zwaveloxiden (SOx), -95% fijnstof. De Rederij heeft de ambitie om het LNG progressief bij te mengen met bio LNG of LBG, zodra dit in voldoende mate beschikbaar komt. Daarmee kunnen de CO2-emissies nog verder teruggedrongen worden.

Het nieuwbouwproject draagt actief bij aan het thema ‘Duurzame ontwikkeling havens en energietransitie’ uit het Pioniersprogramma Waddenfonds 2012-2013. Het Waddenfonds kende Rederij Doeksen voor dit project een subsidie toe van ruim 1,2 miljoen euro.

Paul Melles, directeur van Rederij Doeksen: “Vandaag is het een vreugdevolle dag. De weg naar dit fantastische moment is door allerlei omstandigheden lang en hobbelig geweest, niet in de laatste plaats door de coronacrisis, maar het resultaat van alle inspanningen is indrukwekkend en iets om trots op te zijn. De Willem Barentsz verschilt in veel opzichten van zijn voorgangers. Bij dit ontwerp hebben we altijd de gastbeleving en de kwetsbare omgeving van het Unesco Werelderfgoed de Waddenzee als leidraad genomen. Om het project dat we vandaag presenteren in één zin te beschrijven: een efficiënte, lichtgewicht LNG-catamaran met een lage uitstoot en een interieur met faciliteiten die bijdragen aan de eilandervaring van onze trouwe gasten.”

Stientje van Veldhoven, staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat en concessieverlener noemt de komst van de nieuwe schepen een mooie ontwikkeling: “Comfortabel én groener. Met deze catamarans gaan zowel de unieke omgeving van de Wadden als de reiziger er op vooruit en dat is een goede zaak. Ik kom zelf graag op Terschelling en hoop dat ik de volgende keer de overtocht op een van de nieuwe, groenere boten kan maken. Ik wens de Willem Barentsz en de Willem de Vlamingh behouden vaart en zowel de bewoners van de Wadden als de toeristen veel fijne overtochten.”

BMT ontwikkelde de schepen van voorlopig tot gedetailleerd productieontwerp. Sylvain Julien, directeur van Naval Architecture, licht toe: “Zoals altijd was het een uitdaging om een volledig aluminium schip te ontwikkelen dat voldoet aan de nationale voorschriften die in het algemeen gebaseerd zijn op staalconstructies. Toch laat het eindresultaat, naast een zorgvuldig geoptimaliseerde rompvorm, de voordelen zien in termen van laag energieverbruik en, specifiek voor de veerbootroutes van Rederij Doeksen, de lage operationele diepgang. ”

“Rolls-Royce heeft het project vanaf het begin met veel enthousiasme ondersteund”, zegt Knut Müller, Hoofd Naval and Governmental Business bij Rolls-Royce Power Systems. Voor elk van de twee nieuwe veerboten leverde het bedrijf twee pure gasmotoren. De 16-cilinder MTU-serie 4000-motoren hebben een vermogen van 1492 kilowatt en zorgen ervoor dat de veerboten een topsnelheid van 14 knopen bereiken, terwijl hun tijdelijke acceleratiecapaciteiten vergelijkbaar zijn met die van een typische hogesnelheidsdieselmotor. “We zijn blij dat het vermogen van onze eerste single-fuel hogesnelheidsgasmotoren om rechtstreeks een vaste schroef te kunnen aandrijven een van de belangrijkste redenen was die Rederij Doeksen overtuigde om voor de samenwerking met ons te kiezen”, aldus Müller. “We willen onze vaste partner Rederij Doeksen bedanken voor het vertrouwen dat ze hebben gesteld in onze nieuwe technologieën en wensen het beste voor de nieuwe vlootleden.”

Vripack, de bekende Friese jachtontwerpstudio uit Sneek, stelde bij het ontwerp van het in- en exterieur van de schepen de gast centraal. Marnix Hoekstra, partner en co-creative director van Vripack: “Bij de conceptontwikkeling hebben we de passagier centraal gesteld. De integratie van de eilanden en het wadden-gevoel (UNESCO Werelderfgoed) in het exterieur en interieur was een belangrijk aspect. Dit hebben wij bijvoorbeeld gedaan door de eilander kinderen mee te laten denken over het ontwerp van een deel van het interieur. De Wadden als levend schilderij heeft ons geïnspireerd tot een geheel eigen, organische vormtaal voor de nieuwe boten. Mede hierdoor ontstaat een duidelijke passagiersflow en zijn de functies van de verschillende ruimtes afgestemd op diverse groepen en individuen. Door de passagier centraal te stellen wordt de overtocht meer een belevenis.”

Restwarmte verdwijnt gewoonlijk in de lucht of wordt in de zee gedumpt, maar zo niet op de twee nieuwe LNG-catamarans. Om de in de uitlaatgassen van de motor aanwezige warmte te hergebruiken om een elektrische generator aan te drijven, zijn de catamarans elk uitgerust met twee efficiency PACKs van Orcan Energy, die elk een elektrisch nettorendement van maximaal 77 kW netto genereren. Het systeem voor restwarmteterugwinning dekt de volledige energievraag voor deze boegschroef installatie. Het resultaat is dat het gebruik van de twee efficiency PACKs een jaarlijkse CO2-reductie betekent van 318 ton voor elk – een besparing van 260.000 liter brandstof en 462.600 kWh per jaar.