Onderzoek effecten zwarte wiek bij windturbines op vogelbescherming in volle gang

• Windenergie in harmonie met de natuur: onderzoek moet uitwijzen of het zwart schilderen van een windturbineblad helpt om vogels veilig tussen windturbines te laten vliegen.
• Zeven van RWE’s bestaande windturbines in de Eemshaven (Windpark Westereems) krijgen een zwarte wiek.
• Naast het effect op vogels worden ook het landschapseffect, het effect op luchtvaartveiligheid en het technische effect op de wieken onderzocht.

RWE is onderdeel van het ‘Zwarte Wiek’ onderzoek: zeven van RWE’s windturbines in de Eemshaven krijgen één zwarte wiek en twee witte. Uit dit onderzoek moet onder andere blijken of het zwart verven van een windturbineblad helpt om vogels veilig tussen de windturbines door te laten vliegen. De studie is gebaseerd op het idee dat een turbine met één zwarte wiek beter zichtbaar is voor vogels, waardoor ze de bladen beter kunnen ontwijken. Er wordt drie jaar lang gemonitord. Het Nederlandse onderzoek is een vervolg op een eerdere Noorse studie en richt zich op lokale vogelsoorten. Daarnaast wordt gekeken naar de luchtvaartveiligheid en het effect van de zwarte wieken op het landschap en op de beschilderde wieken zelf. Dit onderzoek past perfect bij de duurzaamheidsstrategie van RWE om met innovaties te zoeken naar de beste manier om windenergie op te wekken in harmonie met de natuur.

RWE en provincie Groningen startten het onderzoek in 2021, in samenwerking met de Nederlandse overheid (ministeries EZK en RWS, provincies Flevoland, Gelderland, Overijssel, Limburg, Zuid-Holland en Noord-Brabant), de natuursector (Vogelbescherming) en private partijen in de windsector (Vattenfall, Eneco Energy, Pure Energy, Statkraft Energy en Groningen.nl Energy). Het onderzoek duurt nog tot 2024.

Roger Miesen, RWE Country Chair Nederland: “Als belangrijke speler op de wereldwijde energiemarkt zijn wij ons bewust van de verantwoordelijkheid die bij onze rol hoort. Dit betekent voor RWE dat we in onze bedrijfsbeslissingen rekening houden met maatschappelijk relevante kwesties, dat we de gevolgen van onze acties buiten ons eigen verantwoordelijkheidsgebied in het oog houden en dat we onze bedrijfsactiviteiten niet alleen vanuit een zakelijk perspectief bekijken, maar ook vanuit een ecologisch, sociaal en ethisch standpunt. Strenge milieuwetgeving en vergunningsvereisten vormen het kader voor
onze operationele activiteiten in de regio’s waar wij actief zijn. Sommige van onze activiteiten gaan verder dan de verplichtingen die in wetten en vergunningen zijn vastgelegd en daar is dit onderzoek een goed voorbeeld van.”

Effect zwarte wieken op vogels
Het ecologische deel van het onderzoek begon in september vorig jaar met een nulmeting waarbij onderzoekers van twee onderzoeksbureaus wekelijks bij veertien windturbines keken hoeveel vogels er tegenaan vlogen. RWE’s windpark in de Eemshaven leent zich hier goed voor omdat er relatief veel vogels in het gebied aanwezig zijn. De Eemshaven is een verzamelpunt voor trekvogels in het voor- en najaar en er is een breed palet aan vogelsoorten in het gebied. Zo vliegen er zeevogels zoals meeuwen en sterns, maar ook zangvogels zoals merels en spreeuwen en roofvogels zoals de buizerd en de torenvalk. Een belangrijke vraag in dit deel van het onderzoek is dan ook wat het effect is van de zwart geverfde wieken op deze verschillende soorten vogels.

Technisch effect zwarte verf op windturbineblad
Het zwart verven van de wieken is in augustus van start gegaan en moest regelmatig stoppen vanwege de weersomstandigheden. Het verven van de wieken is een intensief en tijdrovend proces omdat de turbine stilgezet moet worden, de hangbruginstallatie (waarin de schilders werken) moet geïnstalleerd worden en de wieken moet worden geschuurd, ontvet en twee keer geverfd. Het verven neemt per turbine ongeveer drie tot vier dagen in beslag.

Wanneer de verf erop zit, moet blijken wat het effect hiervan is op het materiaal van het blad. Zwarte verf trekt warmte aan waardoor de temperatuur van het blad oploopt en op zonnige, hete dagen kan het mogelijk oververhit raken. Met thermometers in de bladen en aanvullende inspecties wordt het effect op het materiaal gemonitord. Daarnaast wordt gekeken of er invloed is op het preventieve onderhoud en de productie van de windturbines.

Naast het technische effect wordt ook het landschapseffect onderzocht. Vraag hierbij is hoe mensen de windturbines ervaren, als er één wiek zwart gekleurd is. Ook piloten die regelmatig over het gebied vliegen, worden geconsulteerd over hun ervaringen in het kader van luchtvaartveiligheid.