Overslag in haven Rotterdam ook in derde kwartaal fors gegroeid

Volume containers weer boven pre-corona niveau, overslag olieproducten, ijzererts, kolen en biomassa flink hoger.

Het volume van goederenoverslag in de haven van Rotterdam bedroeg in het derde kwartaal 118,5 miljoen ton. Dat is 14,6% meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Tot en met het derde kwartaal bedroeg de overslag 350,1 miljoen ton, een stijging van 8,6% ten opzichte van 2020.

Gedurende die periode was in nagenoeg alle overslagsegmenten stevige groei te zien, met uitschieters in minerale olieproducten (+13,5%), ijzererts en schroot (+42%), kolen (+48,4%) en biomassa (+18,7%). Containers zitten ook nog steeds in de lift (+4,0% in tonnen, +7,8% in TEU). Enkel agribulk (-12,8%) en LNG (-1,8%) toonden volumedalingen.

Allard Castelein, president-directeur van Havenbedrijf Rotterdam: ‘Uit deze kwartaalcijfers spreekt dat de economie de reeds gevonden weg omhoog voortzet. Vorig jaar zat de hele wereld in lockdown vanwege de coronapandemie. Nu draaien fabrieken, ondernemingen en logistiek weer op volle toeren om aan de toegenomen vraag te voldoen. De mate waarin de groei doorzet, is echter mede afhankelijk van het tempo waarin nijpende schaarste in sommige schakels van de logistieke keten kan worden verminderd.’

‘De haven van Rotterdam wil deze groei evenwel maximaal faciliteren. We zetten in op goede banen voor huidige én toekomstige generaties. We zetten in op toekomstig verdienvermogen in Nederland. Tegelijkertijd investeren we in de transitie naar een duurzamer energiesysteem met meer groene waterstof en minder CO2 uitstoot.’

Nat massagoed
Nat massagoed, in tonnen gemeten het grootste segment, liet ten opzichte van de eerste drie kwartalen vorig jaar een stijging zien van 6,4% naar 152,1 miljoen ton. De overslag van ruwe olie (+3 miljoen ton) en olieproducten (+5,7 miljoen ton) groeide flink. Bij olie speelde dat marges de laatste weken gunstiger waren voor raffinaderijen. De raffinagevolumes in Nederland lagen in het tweede en derde kwartaal boven die in vergelijkbare kwartalen vorig jaar. Binnen olieproducten waren vooral stookolie, gasolie en nafta verantwoordelijk voor de groei.

De aanvoer van stookolie steeg, vooral vanuit Rusland. Productie en export uit Rusland was hoger dan in 2020. De vraag naar nafta, een typisch importproduct, lag hoger dan vorig jaar. Er was minder import van gasolie/diesel en meer export, vooral naar de Verenigde Staten, mede als gevolg van de koudegolven aldaar. Ook biobrandstoffen en chemische producten deden het goed. De overslag van LNG was vrijwel gelijk aan die in de eerste negen maanden van 2020.

Droog massagoed
De overslag van droog massagoed steeg ruim 27% vergeleken met de eerste drie kwartalen van 2020. De volumetoename betrof vooral ijzererts en kolen. In 2020 was de overslag van ijzererts ingezakt omdat er veel minder vraag naar staal was vanwege de coronacrisis. Dit jaar daarentegen is de staalproductie weer sterk toegenomen. Dat had ook impact op de overslag van cokeskolen. De totale kolenoverslag steeg met maar liefst 48,4% ten opzichte van de eerste negen maanden van 2020. Met name de vraag naar kolen voor energieproductie nam sterk toe als gevolg van toegenomen vraag naar energie.

Kolencentrales hebben relatief veel draaiuren gemaakt aangezien er in deze periode juist minder windenergie werd geproduceerd en gas schaars en duur was. De overslag van biomassa toonde een duidelijke groei in vergelijking met 2020 omdat meer biomassa werd bijgestookt in kolencentrales. Overig droog massagoed nam toe met ruim 12% vergeleken met de eerste negen maanden van 2020. Industriële productie en bouwnijverheid zijn weer aangetrokken na coronajaar 2020, waardoor ook de vraag naar grondstoffen is toegenomen. Enkel het agribulk volume bleef achter bij het niveau van vorig jaar toen het juist de enige soort droog massagoed was dat een plus liet zien. Destijds was een ongebruikelijk grote vraag naar agrarische goederen uit angst voor dreigende voorraadtekorten. Het afgelopen kwartaal was er daarom minder aanvoer dan vorig jaar.

Containers
De overslag van containerszit al sinds het najaar van 2020 op een hoog niveau. De groei in 2021 in de eerste negen maanden is 7,8% in TEU en 4,0% in ton. Consumenten besteden volop en de economie herstelt van de coronadip in 2020 met volumes die hoger liggen dan in 2019. Door deze sterke vraag, gecombineerd met de verschillende disrupties (Suez, corona uitbraken in Chinese havens) die hebben plaatsgevonden in 2021, blijft de druk op de logistieke keten hoog. Dit zorgde ook voor aanhoudend hoge transportprijzen.

De overslag in TEU groeide harder dan die in tonnen. Dit had een paar oorzaken. Een klein effect was de toename van de overslag van lege containers. Het grootste effect werd echter veroorzaakt door de sterke daling van het gemiddelde gewicht van volle containers. Transportprijzen zijn de afgelopen kwartalen flink toegenomen. Een gevolg hiervan was dat het transport van relatief zware goederen met lage waarde afnam. Dit effect was het sterkste bij exportcontainers maar trad ook op bij import.

De Roro-overslag groeide met 5,2% ten opzichte van 2020. De negatieve impact van Brexit was enkel in de eerste maanden van het jaar zichtbaar vanwege hoge voorraadniveaus. In Q2 en Q3 2021 was de vraag vanuit het Verenigd Koninkrijk hoog en lagen de volumes weer boven pre-Brexit en coronaniveaus.

Energietransitie
In het derde kwartaal is opnieuw vooruitgang geboekt met de energietransitie. Zo liggen de besluiten op het inpassingsplan en vier vergunningaanvragen van project Porthos inmiddels ter inzage. Porthos gaat CO2 transporteren vanuit het Rotterdamse havengebied en opslaan in lege gasvelden onder de Noordzee. Shell is in Pernis gestart met de bouw van een fabriek die jaarlijks 820.000 ton duurzame vliegtuigbrandstof en hernieuwbare diesel gaat produceren uit afval.

Ook de verduurzaming van de binnenvaart kreeg een impuls. Op 6 september startte Zero Emission Services (ZES) met de vaart van de Alphenaar, het eerste Nederlandse binnenvaartschip dat voor de aandrijving gebruik maakt van verwisselbare energiecontainers. De Alphenaar vaart tussen Alphen aan den Rijn en Moerdijk voor bierbrouwer Heineken, de eerste eindklant van ZES. De energiecontainers – ‘ZESpacks’ – zijn standaard 20ft containers gevuld met batterijen, die worden geladen met groene stroom.

ZES werd in juni 2020 opgericht door ING, Engie, Wärtsilä en Havenbedrijf Rotterdam met steun van het Ministerie van IenW. Het bedrijf biedt een volledig producten- en dienstenpakket dat is gebaseerd op verwisselbare batterijcontainers, laadstations, technische ondersteuning en een innovatief betaalconcept voor scheepseigenaren. ZES heeft de ambitie om op korte termijn op te schalen en wil tot 2030 30 zero emissie vaarroutes realiseren.

Digitalisering
Op het gebied van digitalisering werd eveneens progressie geboekt. Zo is inmiddels 80% van de 230.000 port calls die de Havenmeester jaarlijks krijgt geautomatiseerd.

In september plaatste Havenbedrijf Rotterdam ‘s werelds eerste 3D geprinte stalen bolders op de nieuwe kade in de Sleepboothaven op Rotterdam Heijplaat. De zes bolders maken onderdeel uit van een serie van twaalf 3D geprinte bolders die Havenbedrijf en RAMLAB samen hebben ontwikkeld. Het 3D printen van bolders is onderdeel van het infra-innovatieprogramma waarmee het Havenbedrijf door wetenschappelijk onderzoek, innovatie en digitalisering de aanleg en gebruik van havenmeubilair wil verbeteren en verduurzamen.