Rijkswaterstaat houdt IJsbrekers in de aanslag

Het vriest flink, met nachttemperaturen tot maar liefst -10 graden Celsius. Hoe houden we met deze kou onze waterwegen bevaarbaar voor de scheepvaart? Peter de Wit en Frank Krijgsman zijn binnen Rijkswaterstaat landelijk aanspreekpunt voor de bestrijding van ijs op onze vaarwegen.

Op en rond het IJsselmeer, Markermeer en de randmeren liggen de ijsbrekers paraat. Ook bij het Twentekanaal en de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl houden we een oogje in het zeil. In deze wateren is er amper sprake van stroming en is er kans op bevriezing. Krijgsman: ‘Dat komt doordat stilstaand water makkelijker bevriest dan stromend water.’ En dus houdt Rijkswaterstaat de situatie ter plekke goed in de gaten en kunnen we ijsbrekers laten assisteren als schepen bijvoorbeeld moeite hebben om van hun aanlegplaats weg te komen.

IJsbrekers op tijd op de juiste locatie
Bij het bestrijden van ijs op een waterweg is een goede voorbereiding van cruciaal belang. ‘Je kunt bevriezing niet tegengaan. Op de snelweg kunnen we preventief strooien, maar op de vaarweg kan dat niet. Je moet weten wanneer je een ijsbreker nodig hebt en zorgen dat het schip daadwerkelijk in de buurt ligt. Daarnaast moet je zorgen dat ijsbrekers voldoende vermogen hebben, de juiste certificaten hebben en niet te oud zijn’, legt De Wit uit.

Om ons goed voor te bereiden, heeft Rijkswaterstaat gegevens nodig. Het Watermanagementcentrum Nederland (WMCN) en mobiel verkeersleiders op het water houden de watertemperatuur in de gaten. ‘Op verschillende plekken op het water zijn meetpunten aanwezig en op andere locaties meten we vanaf onze vaartuigen’, zegt De Wit. Ook maken De Wit en Krijgsman gebruik van gegevens van het KNMI. Met deze informatie worden ijskaarten gemaakt.

De Wit: ‘En verder kijken we buiten hoe de situatie op het water is. Als je op bepaalde plekken ijs ziet ontstaan, kun je met een patrouillevaartuig al voorzorgsmaatregelen nemen. Wanneer ijsbrekers nodig zijn, is een stukje fingerspitzengefühl en ervaring. Zolang het ijs tussen 4 en 8 cm dik is, kun je de vaarweg met een ijsbreker goed bevaarbaar houden.’ Als de situatie te gevaarlijk wordt, kondigen we een vaarverbod af. Zo geldt er nu op het Prinses Margrietkanaal, het Van Starkenborgkanaal en op de randmeren een vaarverbod voor recreatievaart, omdat drijfijs hier voor problemen kan zorgen.

Waterweg ijsvrij houden
Het inzetten van ijsbrekers op het water komt niet vaak voor. De laatste keer was zo’n 5 jaar geleden. Om ervoor te zorgen dat schepen van A naar B kunnen, zetten we niet alleen ijsbrekers in. Om te voorkomen dat deuren van sluizen en stuwen vastvriezen houden we het water in beweging met luchtbellen. Ook kunnen we de wanden van sluisdeuren verwarmen. Zo kunnen schepen ook bij vorst gewoon doorvaren. Meer informatie over welke waterwegen bevaarbaar zijn vindt u ook op Teletekstpagina 725.