Zeegrasvelden beschermen kust en beperken klimaatimpact

UGent heeft met steun en medewerking van Jan De Nul Group, DEME Group, en het Portugese maritieme instituut CCMAR een Baekeland-mandaat ontvangen voor haar doctoraatstudie ‘PLANT ME’. Dit onderzoek naar een duurzame bescherming van kwetsbare kustgebieden richt zich op het gebruik van zeegrassen. De aanwezigheid van zeegrassen vermindert wereldwijd, als gevolg van slechte waterkwaliteit, plantenziektes, klimaatveranderingen en kusterosie. Met het innovatieproject ‘PLANT ME’ wil het onderzoeksteam dit ecosysteem helpen herstellen door een nieuwe planttechniek voor zeegrassen te ontwikkelen.

De onderzoekspartners UGent, Jan De Nul Group, DEME Group en CCMAR bundelen hun expertise als onderzoekers en waterbouwers, om de biodiversiteit van de planeet een duwtje in de rug te geven. De partners werken ook samen in het Coastbusters project, een onderzoeksproject rond een natuurgebaseerd type van kustverdediging. Hier ontstond het ‘PLANT ME’-concept dat zich toelegt op het beschermen van kuststroken door het aanplanten van zeegrasvelden.

Al decennialang verdwijnen zeegrasvelden drastisch als gevolg van slechte waterkwaliteit, plantenziektes, klimaatveranderingen en kusterosie. Zeegrasvelden zijn echter van groot belang voor ondiepe zeekustlijnen, want ze bieden een leefomgeving voor een zeer verscheiden onderwaterfauna en -flora en ze vangen meer CO2 op dan regenwouden. Bovendien zorgen zeegrassen ervoor dat golven tot 75% van hun kracht verliezen waardoor erosie aanzienlijk afneemt.

Met ‘PLANT ME’ willen de onderzoekers dit kostbare kustecosysteem helpen herstellen door een nieuwe planttechniek voor zeegrassen te ontwikkelen. Het grote voordeel van deze methode is dat ze goedkoop te produceren is en dat de gebruikte materialen bovendien biologisch afbreekbaar zijn. Met deze nieuwe techniek kunnen eenvoudig en snel nieuwe zeegrasvelden op de zeebodem in ondiepe wateren worden aangelegd.

Emile Lemey, Ingenieur Projectontwikkeling bij Jan De Nul Group: “Zeegrassen zijn een van de belangrijkste gewassen in de zee. Ze bieden onderdak aan jonge vissen en beveiligen de ondergrond waarop ze groeien. Met ‘PLANT ME’ wil Jan De Nul bijdragen aan het behoud van dit waardevolle mariene ecosysteem door onderzoek te doen naar nieuwe groei- en planttechnieken.”

Tomas Sterckx, project manager bij DEME: “Als onderdeel van onze inspanningen op het gebied van duurzaamheid wil DEME ecosystemen op zee, langs de kust, in binnenwateren en aan land bouwen en nieuw leven inblazen, naast een breed spectrum natuurgebaseerde oplossingen. Dit initiatief past perfect bij onze eigen duurzaamheidsdoelstellingen en we willen onze expertise ten volle benutten om dit innovatieve project te ondersteunen.”

Riccardo Pieraccini, doctoraatsstudent UGent: “Zeegrassen komen voor in alle kustgebieden, op ieder continent, behalve op Antarctica. Zeegrasvelden creëren unieke habitats die de biodiversiteit van onze kustecosystemen ondersteunen, wat zowel mens als dier ten goede komt. Zeegrassen fungeren als ecosysteemingenieurs, stabiliseren de zeebodem en verminderen kusterosie. Het ‘PLANT ME’-project heeft de ambitieuze missie om het verlies van zeegrasecosystemen ongedaan te maken door een innovatieve, grootschalige hersteltechniek te creëren op basis van natuurlijke biologisch afbreekbare substraten die begroeid zijn met zeegras.”

Aschwin Engelen, researcher bij CCMAR: “De unieke samenwerking tussen wetenschap en industrie zet in op het ontwikkelen van nieuwe, op grote schaal toepasbare duurzame technieken voor zeegrasherstel. Dit project zal sterk bijdragen aan het nodige herstel van deze zeegrasvelden en de mariene biodiversiteit aan de kust.”

Klimaatveranderingen en kusterosie vormen grote uitdagingen. ‘PLANT ME’ past in een nieuwe stroming van onderzoeken naar innovatieve oplossingen om de kusten op een duurzame en efficiënte manier te beschermen. Vroeger werden golfbrekers en dijken gebouwd, maar die verstoren in vele gevallen de natuurlijke aanvoer van zand. Vandaag werken wetenschappers rond oplossingen die ook de natuur betrekken: natuurgebaseerde oplossingen. Elementen die door de natuur worden aangereikt, worden op een innovatieve, duurzame en veerkrachtige manier ingezet om diezelfde natuur te beschermen. Hierdoor wordt niet alleen de mens beschermd, maar wordt tegelijk de biodiversiteit op de grens tussen land en water bevorderd.

Het project ‘PLANT ME’ is een van een reeks projecten die de industrie drijft om te innoveren voor future proof en duurzame oplossingen voor een betere wereld. De Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties vormen hiervoor een waardevol referentiekader. Met ‘PLANT ME’ levert het onderzoeksteam een bijdrage aan een set van doelstellingen die focussen op klimaat en biodiversiteit. Bovendien verenigt dit project de academische en bedrijfswereld met als doel tot concrete resultaten te komen.